Opinie: Friese vrijheid in een nieuw jasje
De heer Winsemius betoogde tijdens de rede van Fryslân afgelopen mei dat er behoefte is aan een Friese vrijheid, zoals we die hebben gehad tot 1498, maar dan in een nieuw jasje. Geen landsheerlijk gezag, maar door bewoners zelf bestuurd land. Heel lang heerste in Europa de overtuiging dat er geen volk was met een groter vrijheidsbesef dan de Friezen. Hoe mooi zou het zijn als wij Friese Staten dat vrijheidsbesef weer wat nieuw leven in blazen? Te meer als je je realiseert dat de oorsprong van de Friese Staten gezocht moet worden in de tijd van die Friese vrijheid, hetgeen uitzonderlijk is. Onze Staten zijn namelijk niet - in tegenstelling tot andere provincies - van bovenaf door een landsheer ingesteld, maar zijn ontstaan van onderop; vanuit de gemeenschap.
Maar hoe ziet zo’n nieuwe Friese vrijheid er dan uit? Wat de VVD betreft begint het weer bij de burgers; bij de inwoners van de provincie. Daar zit de kracht van Fryslan. Onze inwoners moeten de ruimte krijgen voor initiatieven en voor nieuwe ideeën. Ons uitgangspunt is: vertrouwen in mensen. De provincie moet niet op de stoel van de inwoners gaan zitten en het voor hen willen bepalen. Zoals in de tijd van de Friese Vrijheid is de provincie er voor de inwoners en niet andersom. We moeten onszelf meer afvragen hoe we ruimte voor onze inwoners kunnen creëren. Geen gezag van bovenop dat met steeds meer nieuwe regeltjes en nieuw beleid ieder initiatief wegneemt. De eerste vraag zou dan ook steeds moeten zijn: heeft de provincie hier wel een rol of kunnen inwoners dit veel beter zelf? Deze verkenningsfase wordt helaas nu vaak overgeslagen. De beleidsdichtheid is dan ook enorm. Dat kan wel wat minder wat ons betreft.
Een nieuwe Friese vrijheid, waarvan de essentie zo mooi is vervat in het woord “mienskip”. Vanuit bestuurlijk perspectief is de sleutel voor een nieuwe Friese vrijheid gelegen in het sterk maken van burgers in hun eigen omgeving. Hierin ligt een uitdaging voor ons allen. Een werkelijke gemeenschap vereist dat wij burgers vertrouwen, serieus nemen en ruimte geven.
Economische maatregelen die er voor zullen zorgen dat we de koek vergroten, juichen we van harte toe. Vergroten we de koek, dan valt er meer te verdelen en creëren we meer werkgelegenheid waardoor de mensen in Friesland mee kunnen doen en deel uitmaken van de maatschappij. Oftewel: Friese vrijheid pur sang!
Ook het structureel verlagen van de opcenten structureel, juichen we toe. Wij vertrouwen onze inwoners; zij zijn prima in staat om zelf te beslissen waar dit geld aan besteed moet worden. Dat hoeft de provinciale overheid niet voor hen te doen. Deze vorm van Friese vrijheid is de beste garantie voor werk en economische ontwikkeling in Fryslân.
En bij het doen van investeringen moeten we oog hebben voor de technologisering van de samenleving. We zouden meer types als Elon Musk of Tim Cook in de politiek moeten hebben. Alleen door inwoners de ruimte te geven om zich te ontwikkelen en inwoners sterk te maken kan Fryslân dergelijke mensen voortbrengen. Terug naar de Friese vrijheid van voor 1498, maar wel ingevuld op een wijze waarin de millenniumgeneratie zich thuis voelt.
