OPINIE Duurzaam varen vergt gezamenlijke actie

Opinie - Avine Fokkens

De afgelopen jaren is al veel gebeurd om de plezier- en beroepsvaart schoner te maken. Toch is er nog steeds veel te winnen. Dat vergt de komende jaren inzet van iedereen.

Op Boot Holland is de afgelopen dagen gesproken over hoe duurzaam wij
varen. Dat gebeurde op initiatief van de Stifting Elektrysk en
Fossylfrij Farre Fryslân (SEFFF). Hoe krijgen we de plezier- en
beroepsvaart duurzamer?

Laat ik beginnen met de pleziervaart. In ons provinciaal
Bestuursakkoord staat dat we met de SEFFF nagaan hoe we de Friese
watersporter de komende periode kunnen helpen om verder te verduurzamen.
Dat begint met meer voorlichting, maar daar mag het niet bij blijven.
Het gaat bij duurzaam varen overigens niet alleen over ‘elektrisch’. Er
wordt ook gekeken naar de mogelijkheden en voordelen van biodiesel en
waterstof.

We beginnen niet op nul. Er is de afgelopen jaren al veel gebeurd. Zo
hadden we subsidieregelingen voor de ombouw van recreatievaartuigen,
zijn snellaadpalen geplaatst en hebben we proefvaardagen gehouden voor
elektrisch aangedreven sloepen. Daarnaast heeft Fryslân drie
electric-only-routes aangelegd: prachtige routes die je alleen
elektrisch kunt bevaren.

Niet alleen de overheid is aan zet. Bij de watersporter zelf is ook
heel wat te winnen. Elektrisch varen heeft bij de gemiddelde
vaarconsument nog geen onverdeeld positief imago, laat onderzoek van de
RUG zien. Er zijn drempels, zoals de beperkte actieradius. Hoever kom ik
met mijn sloep? Of over laadpalen. Waar kan ik ‘tanken’? Ook de kosten
spelen een rol. Een mooie elektrische sloep is niet goedkoop.

Interessante uitkomst van dit onderzoek is wel dat een deel van deze
vooroordelen wegvalt als men eenmaal zelf kennis heeft gemaakt met
elektrisch varen en dat zelf ervaren heeft. Daar ligt een uitdaging:
meer mensen laten ervaren hoe fijn, stil en betrouwbaar elektrisch varen
is.

Voor de beroepsvaart, die provinciale en nationale grenzen
overschrijdt, is vooral landelijk en Europees beleid nodig. Er zijn in
Nederland fondsen (250 miljoen euro) voor steun aan werven om technieken
te ontwikkelen die schepen schoner maken.

Binnenscheepvaart is per ton per kilometer schoner dan wegvervoer
doordat binnenschepen nu eenmaal tot een factor honderd meer volume
meenemen dan vrachtauto’s. Maar er is meer te halen.

De scheeps(diesel)motor kan beslist nog schoner. Dat gebeurt ook als
een ondernemer een nieuw schip aanschaft. Daar zit dan dikwijls weer
‘diesel’ in, vaak in combinatie met elektrische aandrijving, maar wel
volgens de laatste normen en technieken.

Als een schip (en de motor) nog jaren meekan, is het lastiger.
Ver-‘duur’-zamen komt dan letterlijk neer op ‘duurder’ maken: investeren
in een niet-afgeschreven motor leidt zomaar tot kapitaalvernietiging.
Laten we in dat geval niet vergeten dat een lange levensduur van
onderdelen ook een vorm van duurzaamheid is.

De vraag hoe duurzaam wij varen verdient daarom een genuanceerd
antwoord. Tegelijk staat vast dat er nog veel te winnen valt. Zowel in
de plezier- als in de beroepsvaart.

Daar moeten we samen aan werken: de overheid, de ondernemers en natuurlijk ook de ‘bootjevaarder’ zelf.

Avine Fokkens-Kelder is gedeputeerde in Fryslân namens de VVD