Bijdrage VVD Bestuursakkoord 2019-2023

Bijdrage Avine Fokkens (VVD-fractievoorzitter) tijdens het debat op 26 juni 2019 in Provinciale Staten over het Bestuursakkoord 2019-2023

---

Voorzitter,

Lok op 1
De VVD is content met het voorliggende bestuursakkoord “Lok op 1”, waarin we onszelf prima herkennen en waarvan we dan ook heel gelukkig worden. De titel “Geluk op 1” sluit perfect aan bij het feit dat Friezen de gelukkigste Nederlanders zijn. Dit, ondanks het feit dat in Fryslân minder werk is, de economie onder het landelijk gemiddelde ligt en er sprake is van meer vergrijzing en meer ontgroening. Door sommigen wordt dit fenomeen aangeduid als een paradox. Maar voorzitter, het is maar zeer de vraag of dat terecht is. Reeds in de achttiende eeuw wees de Schotse econoom Adam Smith - een van de grondleggers van het liberalisme - er al op dat geluk hét ultieme doel is in het leven. Geluk bestaat niet alleen uit welvaart, maar welvaart kan wel bijdragen tot geluk. Dat je dus niet gelukkig zou kunnen zijn als je minder welvarend bent is dan ook pertinent onjuist.

Ruimte in het akkoord
Het bestuursakkoord is een resultaatgericht akkoord op hoofdlijnen dat meer dan voldoende ruimte biedt om samen met de voltallige Provinciale Staten, de samenleving en medeoverheden invulling te geven aan het “gelukkiger maken van Fryslân”. Dus geen dichtgetimmerd stuk. Dat doet recht aan alle partijen in deze zaal, maar ook zeker aan de samenleving in zijn geheel. We willen de samenleving meer ruimte bieden en betrekken bij de besluiten die wij nemen in dit huis. Maar let wel: de Staten zijn en blijven het gekozen hoogste orgaan! De oplossing voor die mogelijke spanning wordt gezocht door het bieden van een grotere rol van de Staten in een vroeger stadium. Onder andere door het maken van opener startnotities, al dan niet met input van volksraadplegingen. De VVD hoopt dat deze manier van werken tot een breder draagvlak en grotere betrokkenheid van besluiten zal leiden. Zowel binnen als buiten deze Statenzaal.

Vernieuwen in vertrouwen
Het bieden van ruimte sluit ook mooi aan bij het uitgangspunt van het akkoord, te weten het vertrouwen in mensen en het geloof in vooruitgang. Dit vinden we ook terug in de subtitel van het bestuursakkoord: “Vernieuwen in vertrouwen”. Het laat een overheid zien die oog heeft voor maatschappelijke initiatieven en die niet voor de mensen staat, maar ernaast. Als liberale partij worden we daar erg blij van voorzitter. De VVD gelooft namelijk in de kracht en de eigen verantwoordelijkheid van mensen.

Brede welvaart
Brede welvaart loopt als een rode draad door het akkoord. Brede welvaart gaat over meer dan alleen inkomen, economie of groei. Het gaat ook over leefbaarheid en veiligheid, over de kwaliteit van de leefomgeving, over sociale samenhang en voorzieningenniveau, over onderwijs en arbeidsmarkt, over klimaat en energie, over natuur en landbouw en over bereikbaarheid en woningmarkt. Kortom, over vrijwel alle beleidsterreinen waarmee we ons als provincie bezighouden. Bij de besluiten die genomen zullen worden, zal steeds beoordeeld worden in hoeverre de effecten daarvan bijdragen aan die brede welvaart en daarmee aan het geluk van de Friezen.

Inzet
De komende jaren wordt opnieuw fors geïnvesteerd in de Friese samenleving. Maar liefst € 185 miljoen trekt het college extra uit voor het realiseren van zijn plannen. Van welke plannen worden wij als VVD nu het meest gelukkig? Van veel voorzitter. Zoals gezegd, het is een bestuursakkoord waarin we onszelf prima herkennen. Een kleine greep voorzitter.

• Er wordt ingezet op het stimuleren van ondernemerschap.
• Op het creëren van een gunstig vestigingsklimaat en het bevorderen van export van Friese producten en diensten.
• Op de leefbaarheid van de dorpen en op krachtige Friese gemeenschappen.
• Maar ook op het vergaren van kennis en het toepassen ervan in Fryslân, onder andere door kennisinstituten als UCF, Wetsus en Diary Campus.
• De verduurzamingsmaatregelen die getroffen worden zullen nieuwe banen genereren. Tegelijkertijd gaat het akkoord uit van een haalbare, betaalbare en realistische benadering van de klimaatdoelstellingen.
• Ook wordt erop ingezet om meer gelden uit Europa en Den Haag naar Fryslân te krijgen. In dat kader blijven we pleiten voor een eigen Friese lobbyist.
• Het zoeken van koppelkansen tussen natuur, landbouw, predatie en bescherming om zodoende het beste rendement voor alle betrokkenen te behalen.
• Er komt extra geld voor ruimte voor recreatie en (cultuur)toerisme. Met een aandeel van 7,1% in de totale werkgelegenheid is dit een zeer belangrijke sector en een belangrijke inkomstenbron van Fryslân. Terecht dan ook dat hier extra aandacht voor komt.
• Er wordt onderzocht welke extra kansen het Tsjûkemar biedt, meer in het bijzonder de bereikbaarheid ervan via de Lemster Rien en Heerenveen.
• Er wordt ingezet op de verkeersveiligheid en in dat kader zal gekeken worden naar een verbetering van de weg tussen Leeuwarden en Sneek en komen er meer fietspaden.
• En last but not least voorzitter: de Lelylijnmogelijkheden (Amsterdam-Lelystad-Emmeloord-Heerenveen-Drachten-Groningen) die verder worden uitgewerkt. Een Lelylijn zal bijdragen aan de bereikbaarheid én leefbaarheid van Fryslân, maar ook van de Randstad.

Rol provincie
En dan voorzitter, de nog steeds veranderende rol van de provincie. Meer en meer gaat het om samenwerken in plaats van afdwingen en opleggen. Voor samenwerking is bestuurlijke vernieuwing nodig, een andere omgang tussen overheid en maatschappij. Dat kan door die maatschappij het recht te geven om onze taken over te nemen, aandacht te hebben voor maatschappelijke initiatieven en door inwoners digitaal te raadplegen. Het kan ook door als overheden onderling veel beter samen te werken, zodat burgers ons als één overheid ervaren. Een ontwikkeling die wij als VVD van harte toejuichen.

Een woord van dank
En dan tot slot voorzitter, een groot woord van dank dat uitgaat naar de formateur Evelien Blauw en het hele ambtelijk apparaat, René Koster en Renate Gerbrandy in het bijzonder. Evelien Blauw die onbezoldigd haar vrije tijd beschikbaar heeft gesteld om de formerende partijen ter zijde te staan. Vier jaar geleden heeft Geart Benedictus deze klus op zich genomen en hem was toen een flinke onderhoudsbeurt van zijn tuin in het vooruitzicht gesteld, dat door de vele vergaderen er nogal bij inschoot. Uiteindelijk gaf Geart Benedictus aan - en ik citeer: “Ik wol net dat frjemd folk yn myn skoandere tún omslacht”. Mocht Evelien Blauw minder kieskeurig zijn, dan horen we het graag.

Dank u wel.