Afscheidsspeech Tom van Mourik: Ga de discussie aan vanuit een constructieve houding

Tijdens Provinciale Staten van 21 maart 2012 heeft Tom van Mourik afscheid genomen als lid en fractievoorzitter VVD van PS. Tom van Mourik is vorige maand beedigd als waarnemend burgemeester van Menameradeel. Hieronder valt zijn afscheidsspeech te lezen zoals uitgesproken tijdens zijn afscheid.

Voorzitter, geachte statenleden en gedeputeerden, collega bestuurders van Menameradiel, geachte aanwezigen,

Ik heb me nooit zo op mijn gemak gevoeld bij gelegenheden, waarbij iemand die afscheid neemt, moed heeft gevat en nog eens even precies wil uitleggen, hoe het allemaal beter kan en vooral wat er mis is gegaan. Vaak ging het dan om mensen die zich de 30 jaar daarvoor altijd muisstil hadden gehouden. Ik heb dat een aantal keren meegemaakt en ik werd er nooit vrolijk van.

Als je vindt dat iets niet goed gaat, of beter kan, dan moet je dat zeggen en je moet daarover de discussie aan willen gaan vanuit een constructieve houding. Dat heb ik de afgelopen vijf jaar ook geprobeerd in de Friese Staten als fractievoorzitter van de VVD.

De eerste vergadering in 2007 was meteen memorabel. We zaten net en daar stapten ineens drie gedeputeerden op. Ik zat me toen nog af te vragen of dat hier soms gewoonte was, maar dat bleek natuurlijk niet zo te zijn.
Ik moest wennen in het begin, want de staten zijn echt statig. De rituelen rond de vergadering en ook in de vergadering. Acht sprekers die allemaal iemand bedanken voor iets dat hij of zij gedaan heeft, waarna er vervolgens ook weer eens uitgebreid bedankt wordt voor het bedanken. Dat schiet natuurlijk niet op voorzitter. Ik heb het wel eens geturfd, het eerste kwartier van een vergadering was dan al voorbij en ik zat dan te schuiven op mijn stoel, want een beetje ongeduldig ben ik wel, dat klopt.

In 2007 kreeg ik de kans om met een compleet nieuwe fractie hier te beginnen. Ik was daarvoor gevraagd door mijn partij. Ik kon het combineren met het wethouderschap op Vlieland en ik heb vijf fantastische jaren gehad, die ik voor geen goud had willen missen. Dat geldt voor Vlieland, maar dat geldt ook voor mijn lidmaatschap van Provinciale Staten.

Daarvoor was ik wethouder in Leeuwarden geweest en veel mensen snapten mijn overstap toen niet. "Je bent toch bestuurder geweest, dan ga je toch niet weer in de bankjes zitten."

Ik heb tegen al die mensen gezegd dat ik het fijn vond om de provinciale bestuurslaag beter te leren kennen en dat ik daarnaast nog graag een tijd als volksvertegenwoordiger in een ander gremium wilde optreden. Ik was daar gewoon nog niet klaar mee. Daaraan heb ik ook gerefereerd toen u mij vorig jaar koos als beste Statenlid, wat voor mij persoonlijk het hoogtepunt van de afgelopen statenperiode was.

Ik zit nu in een andere positie. Als burgemeester, ook als waarnemer, moet je boven partijen staan en jezelf minder een politiek profiel aanmeten. Ik heb daar geen enkele moeite mee. Ik heb er een prachtige baan in een uiterst warme omgeving voor terug gekregen. En, vijf jaar fractievoorzitter Leeuwarden en vijf jaar fractievoorzitter Provinciale Staten is gewoon een mooie periode, voorzitter. Dan is het tijd om weer wat anders te gaan doen.

Ik vertrek op een moment dat de staten in een boeiende periode zitten. Takendiscussie, het nu eindelijk eens structureel invullen van de bezuinigingen die GS al sinds het kabinet Bos/Balkenende voor zich uit schuiven.
Een aantal grote dossiers, die allemaal voor de nodige hoofdbrekens zorgen. Het wennen aan het idee dat het NUON dividend, die jaarlijkse Sinterklazerij, niet meer bestaat. Het is nu de kunst om de revenuen van dat kapitaal structureel voor Fryslân te laten werken.
Ik zal denk ik met name de snelle politieke actie in het begin heus wel missen. Hoe werkt dat. Je leest iets in de krant, of je hoort iets, je krijgt een brief en je denkt: "huuh, hoe kan dit, dit klopt niet, dit vraagt om actie!"

Voorbeeld. Toen een half jaartje voor de verkiezingen, bekend werd dat GS een huis-aan-huis blad wilden uitgeven over hun werk (ik formuleer het wat demagogisch voorzitter), had ik in 10 minuten in mijn appartementje op Vlieland 8 vragen op papier die de hele oppositie vervolgens heeft ingediend.

Twee weken later was het plan van tafel. Dat bedoel ik met een snelle actie. In een periode waarbij legioenen voorlichters, assistenten en woordvoerders van alles willen bedisselen met behulp van gigantische budgetten, is het prachtig dat ook de enkeling, ook met behulp van social media, een partijtje mee kan blazen en soms de zaak kan laten kantelen. Dat bedoel ik met een snelle actie en er zitten ook nu weer een paar mensen in de staten die daar volgens mij goed raad mee weten.

Je moet dan wel een fractie hebben die je vertrouwd en die je gang laat gaan omdat ze snappen dat tempo soms haast net zo belangrijk is als de inhoud. Ik heb de samenwerking met alle fractieleden geweldig gevonden. We hebben nooit verdeeld gestemd, altijd de dialoog gezocht en om elkaar gedacht. Een warme en veilige omgeving in een politiek klimaat waar de temperatuur soms ook een paar graden lager kan zijn.

Ik wil jullie daar erg voor bedanken ik wens jou Aukje alle succes. Maak er wat van.

Daarnaast wil ik iedereen bedanken voor de prettige samenwerking. Griffie, personeel, gedeputeerden, u natuurlijk Commissaris. Bedankt. Het ga jullie goed.